Door: Vania Salsabila

Fury Setya, beter bekend als Mas Pur, werd officieel door de religieuze rechtbank van zijn vrouw Dwinda Ratna gescheiden op 5 februari 2024. De acteur, beroemd door de sitcom Tukang Ojek Pengkolan (TOP), verklaarde dat psychische gezondheidsproblemen een van de oorzaken waren. Hij ging zelfs naar een psychiatrisch ziekenhuis (RSJ) om hulp te zoeken.

Een maand voordat hij de scheiding aanvroeg, besloot Mas Pur met een psychiater te praten. Hij voelde zich mentaal uitgeput en was bang gek te worden als hij geen behandeling kreeg. Daarom bezocht hij direct een psychiatrisch ziekenhuis in Semarang om de beste hulp te krijgen.

Uit het onderzoek bleek dat Mas Pur aan een depressie leed, vermoedelijk veroorzaakt door trauma’s uit het verleden. Hij ontkende aanvankelijk de diagnose van de arts. Maar de 40-jarige man gaf toe dat hij vaak overmatig nadacht, gestrest en angstig was.

Depressie is een emotionele toestand die wordt gekenmerkt door aanhoudende gevoelens van verdriet. Mensen met een depressie verliezen meestal interesse of plezier in activiteiten die ze normaal leuk vinden, en ervaren veranderingen in eetlust of gewicht.

Daarnaast hebben mensen met depressie vaak slaapproblemen (te weinig of te veel slapen), een vertraagde motoriek, gebrek aan energie, gevoelens van waardeloosheid of schuld, moeite met concentreren en zelfs gedachten aan de dood of zelfmoord.

Er zijn veel factoren die kunnen leiden tot depressie, zoals medische aandoeningen, bijvoorbeeld chronische ziekten die niet genezen.

Het kan ook veroorzaakt worden door trauma, eenzaamheid, langdurige stress, zwangerschap en bevalling, of de menopauze. Mensen met bepaalde persoonlijkheidstrekken zijn ook vatbaarder voor depressie.

In het geval van Mas Pur uitte de depressie zich in gevoelens van angst, schuld en bezorgdheid. Hij had moeite met stress en emoties te beheersen, en voelde zich vaak verward, verdrietig, nerveus, boos en bang zonder duidelijke reden.

Overmatige verwachtingen van Dwinda Ratna en trauma’s uit het verleden worden beschouwd als de belangrijkste oorzaken van de huwelijksproblemen en depressie. De kloof tussen verwachtingen en realiteit leidde tot teleurstelling. Daardoor voerden ze vaak emotionele gesprekken.

Bovendien was dit Mas Pur’s tweede huwelijk. Hij was eerder getrouwd en had één kind. De angst om zijn ouders en kind teleur te stellen spookte door zijn hoofd toen hij over een scheiding nadacht.

Zijn gesloten karakter maakte dat Mas Pur zijn problemen liever voor zichzelf hield. Daardoor stapelden zijn zorgen zich op, wat leidde tot langdurige stress.

De arts adviseerde Mas Pur om vrede te sluiten met zichzelf en zichzelf te vergeven. Ook kreeg hij het advies te stoppen met zelfverwijt.

Na de behandeling kon Mas Pur weer vrijuit praten met zijn enige kind. Hij bood zijn excuses aan omdat hij door de scheiding niet bij hem kon blijven tijdens zijn jeugd.

Mas Pur is een van de vele voorbeelden van psychische gezondheidsproblemen in Indonesië. Volgens gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waren er in 2018 in totaal 9.162.886 gevallen (3,7% van de Indonesische bevolking) van psychische stoornissen.

Meer dan 19 miljoen mensen boven de 15 jaar lijden aan emotionele stoornissen en meer dan 12 miljoen aan depressie.

Wereldwijd wordt geschat dat 3,8% van de bevolking aan depressie lijdt, waaronder 5% van de volwassenen (4% mannen en 6% vrouwen) en 5,7% van de mensen ouder dan 60 jaar. Ongeveer 280 miljoen mensen wereldwijd hebben een depressie.

Depressie komt vaker voor bij vrouwen — ongeveer 50% meer dan bij mannen. Wereldwijd ervaart meer dan 10% van de zwangere vrouwen en vrouwen die net bevallen zijn een depressie. Jaarlijks sterven meer dan 700.000 mensen door zelfmoord, wat de vierde belangrijkste doodsoorzaak is bij mensen van 15–29 jaar.

Volgens een onderzoek van het Indonesische Bureau voor Gezondheidsonderzoek (Litbangkes) in 2016, waren er 1.800 zelfmoordgevallen in Indonesië — gemiddeld 5 per dag — waarvan 47,7% plaatsvond bij jongeren en volwassenen tussen 10 en 39 jaar.

De moderne geneeskunde biedt effectieve behandelingen voor psychische stoornissen. Toch heeft meer dan 75% van de mensen in lage- en middeninkomenslanden nog steeds geen toegang tot deze zorg.

Belemmeringen voor effectieve behandeling zijn onder meer een gebrek aan investeringen in geestelijke gezondheidszorg, een tekort aan opgeleide zorgverleners en sociale stigma’s rond psychische aandoeningen.

Als wijzelf of mensen in onze omgeving psychische problemen ervaren, zijn er verschillende manieren om hiermee om te gaan, afhankelijk van de toestand van de patiënt:

Psychotherapie met een psychiater om gevoelens te uiten en passende begeleiding te krijgen.

Medicatie voor mensen met psychische problemen, om de chemische balans in de hersenen te reguleren.

Intensieve ziekenhuiszorg wanneer de patiënt een noodsituatie ervaart en nauw toezicht nodig heeft, bijvoorbeeld bij zelfbeschadiging of suïcidale neigingen.

4. Groepssessies (support groups) om ervaringen te delen en elkaar te steunen. Supportgroepen bestaan vaak uit mensen met vergelijkbare psychische aandoeningen of uit mensen die hun emoties al goed kunnen beheersen.

5. Hersenstimulatie via elektroconvulsietherapie, transcraniële magnetische stimulatie, experimentele behandelingen zoals diepe hersenstimulatie en stimulatie van de nervus vagus.

6. Rehabilitatie voor mensen met psychische stoornissen veroorzaakt door verslaving of middelenmisbruik.

7. Zelfzorg door het aannemen van een gezonde levensstijl, goede voeding en effectief stressbeheer.